نکاتی برای حفظ سلامتی استخوان ها
حفظ سلامتی استخوانها آسان تر از چیزی است که فکرش را میکنید. آگاهی از رژیمهای غذایی مناسب، ورزش و فعالیتهای بدنی و رعایت سایر عوامل مهم در شیوه زندگی، میتواند تاثیر زیادی روی سلامت استخوانهای شما داشته باشد.
استخوانها نقش مهمی را در بدن انسان ایفا می کنند. تشکیل اسکلت بندی، محافظت از اندام ها، تکیه گاهی برای عضلات و ذخیرهی کلسیم از جملهی وظایف آن است. اگرچه محافظت از استخوان ها و رعایت یک سری موارد برای داشتن استخوانهایی سالم و قوی باید از کودکی و نوجوانی شروع شود، اما می توانید با رعایت نکاتی در بزرگسالی نیز به سلامت و تراکم استخوانها کمک کنید.
.
چرا سلامتی استخوان مهم است؟
استخوانهای بدن شما پیوسته در حال تغییر
هستند، استخوان جدید ساخته میشود و استخوان قدیمی از بین میرود. وقتی که شما جوان
هستید، بدن سلولهای استخوانی جدید را سریعتر از مرگ سلولهای استخوانی قدیمی میسازد
و بنابراین تراکم استخوانهای شما افزایش مییابد. بیشتر
افراد در حدود 30 سالگی حداکثر تراکم استخوانی را خواهند داشت. بعد از آن هم روند
ساختن استخوانهای جدید ادامه دارد، اما در این دوران شما بیشتر از آنچه به دست
آورید، آنها را از دست میدهید.
چه عواملی بر سلامت استخوانها اثر میگذارند؟
عوامل بسیاری بر سلامت استخوانها اثر میگذارند
به عنوان مثال:
• میزان کلسیم در رژیم غذایی. اگر در رژیم غذایی به مقدار کافی کلسیم وجود نداشته باشد، تراکم استخوانها به سرعت کاهش یافته و خطر شکستگی استخوان افزایش می یابد.
• میزان فعالیتهای بدنی. افرادی که از نظر فیزیکی غیر فعال هستند، خطر ابتلا به پوکی استخوان در آنها بیشتر از کسانی است که ورزش میکنند و فعالیتهای زیادی دارند.
• مصرف دخانیات و الکل. تحقیقات نشان می دهد که استعمال دخانیات در تضعیف استخوانها دخیل است. مصرف الکل نیز می تواند خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش میدهد، زیرا الکل توانایی بدن در جذب کلسیم را از بین می برد.
• جنسیت، سایز و سن. خانم ها به علت دارا بودن بافت استخوانی کمتر نسبت به آقایان بیشتر در معرض خطر ابتلا به پوکی استخوان قرار دارند. کسانی که لاغری مفرط (با شاخص تودهی بدنی (BMI) حدود 19 یا کمتر از آن) و یا اسکلت بندی کوچکی دارند نیز به علت داشتن توده استخوانی کمتر در خطر هستند. به علاوه با افزایش سن استخوان های شما نازک تر و ضعیف تر می شوند.
• نژاد و سابقه خانوادگی. اگر شما سفید پوست یا از نژاد آسیایی باشید، بیشترین خطر ابتلا به پوکی استخوان شما را تهدید میکند. علاوه بر این اگر والدین یا خواهر و برادر شما پوکی استخوان داشته باشد، شما نیز بیشتر در معرض آن قرار می گیرید بخصوص اگر در سابقه خانوادگی شما شکستگی استخوان وجود داشته است.
• سطح هورمونهای بدن. مقدار بیش از حد هورمون تیروئید در بدن میتواند باعث کاهش تراکم استخوان شود. در زنان، تراکم توده استخوان در دوران یائسگی به مقدار قابل توجهی کاهش مییابد و علت آن افت سطح استروژن در بدن است. طولانی شدن دورهی قطع قاعدگی (آمنوره) قبل از یائسگی هم خطر پوکی استخوان را افزایش میدهد. در مردان میزان کم هورمون تستوسترون میتواند باعث کاهش تراکم استخوان شود.
• بی نظمی در غذا خوردن و سایر شرایط. افرادی که بیاشتهایی یا پرخوری عصبی دارند، در معرض افت تراکم استخوانی قرار دارند. علاوه بر این جراحی معده، جراحی به منظور کاهش وزن و بیماریهایی مثل کرون، سلیاک و کوشینگ میتوانند بر روی توانایی بدن در جذب کلسیم اثر بگذارند.
•
استفاده از داروهای خاص. استفاده طولانی مدت از داروهای کورتیکواستروئید مانند پردنیزون، کورتیزون،
پردنیزولون، بتامتازون و دگزامتازون به استخوانها صدمه میزند. داروهای دیگری که
خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش میدهند عبارتند از مهارکنندههای آروماتاز
که برای درمان سرطان سینه به کار میروند، داروهای ضدافسردگی که با نام کلی
مهارکنندههای بازجذب سروتونین (SSRIs) شناخته
میشوند، برخی داروهای درمان سرطان مانند داروی متوترکسات، برخی از داروهای ضد
تشنج، داروهای مهار کننده اسید معده مانند امپرازول می باشند.
چه کاری میتوانیم برای حفظ سلامت استخوانها
انجام دهیم؟
شما میتوانید برای جلوگیری از کاهش تراکم
استخوان و یا کند کردن روند آن، مراحل ساده زیر را انجام دهید:
• رژیم غذایی خود را سرشار از کلسیم کنید. بر طبق میزان رژیم غذایی توصیه شده(RDA)، بزرگسالان بین سنین 19 تا 50 سال و همچنین میانسالان و کهنسالان مرد بین 51 تا 70 سال باید روزانه حدود 1000 میلیگرم کلسیم مصرف کنند. برای زنان 50 سال به بالا و همچنین مردان بالاتر از 70 سال سن، مقدار کلسیم پیشنهادی به 1200 میلیگرم در روز افزایش مییابد. مواد غذایی سرشار از کلسیم عبارتند از لبنیات، بادام، کلم بروکلی، کلم پیچ، کنسرو ماهی آزاد با استخوان، ساردین و فرآورده های سویا. اگر فکر میکنید که مصرف مقدار کافی کلسیم از طریق رژیم غذایی برایتان مشکل است، میتوانید با پزشک خود در مورد استفاده از مکملهای دارویی کلسیم مشورت کنید.
• به ویتامین Dتوجه داشته باشید! بدن برای جذب کلسیم به ویتامین Dنیاز دارد. برای بزرگسالان بین سنین 19 تا 70 سال، مصرف 600 واحد (IUs) ویتامین D در روز توصیه میشود. برای افراد 71 سال به بالا، این مقدار به 800 واحد در روز افزایش مییابد. منابع غنی ویتامین D عبارتند از ماهی روغنی مانند ماهی تن و ساردین، زرده تخممرغ، شیر غنی شده از ویتامین D. نور خورشید نیز ویتامین D بدن را تامین میکند، اما اگر درمورد جذب کافی ویتامین D از این طریق مطمئن نیستید میتوانید زیر نظر پزشک خود از مکمل های دارویی استفاده کنید.
• ورزش را در برنامه روزانه خود قرار دهید. ورزشهای سبک مانند پیادهروی، دویدن آهسته، تنیس و بالا رفتن از پله میتواند به ساختن استخوانهای قوی در بدن شما کمک کرده و باعث شود که روند کاهش تراکم استخوان کندتر صورت گیرد.
• از مصرف مواد مخدر، استعمال دخانیات و نوشیدن الکل اجتناب کنید. سیگار نکشید و مشروبات الکلی استفاده نکنید که سلامت استخوان ها را به خطر می اندازند.
از پزشک کمک بگیرید.
اگر نگران سلامت استخوانهایتان یا خطر ابتلا به پوکی استخوان هستید، با
دکتر خود مشورت کنید. پزشک میتواند یک آزمایش تراکم استخوان برایتان بنویسد و به
کمک نتایج این آزمایش مشخص کند که کاهش تراکم استخوان شما با چه سرعتی انجام میشود. او با ارزیابی این اطلاعات و عوامل خطر ساز برای شما میتواند به
این تشخیص دست یابد که آیا تجویز دارو برای کاهش تراکم استخوان شما مورد نیاز هست
یا خیر.
ترجمه: محدثه